Το απατηλό χρυσάφι

Ο Άγιος Θεόδωρος, αρχιεπίσκοπος Εδέσσης, αξιώθηκε σε μικρή ηλικία να ευλογηθεί στον ύπνο του από τον ίδιο το Χριστό και να λάβει από το χέρι Του ποιμαντορική ράβδο-σημάδι της κατοπινής
αρχιερατικής του διακονίας. Όταν αργότερα έγινε επίσκοπος Εδέσσης, βγήκε από την πόλη για να επισκεφθεί κάποιον στυλίτη υπέργηρο, που λεγόταν Θεοδόσιος.
-Τίμιε πάτερ, παρακάλεσε ο επίσκοπος, πες μου λόγο σωτηρίας και στήριξε με, γιατί λυπάμαι πολύ για το βάρος της αρχιεροσύνης, που μου φόρτωσαν.
Κι ο γέροντας, αφού αναστέναξε, άρχισε να διηγείται την ιστορία της ζωής του:
-Όταν ήμουνα νέος, έφυγα από τον κόσμο μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό μου. Κοινοβιάσαμε σ' ένα μοναστήρι για τρία χρόνια, κι ύστερα, με την ευλογία του γέροντα μας, ξεκινήσαμε για την έρημο της Βαβυλώνας. Ενώ βαδίζαμε, μας συνόδευε άγιος άγγελος, μέχρι που φτάσαμε στον προορισμό μας. Εκεί μείναμε μέσα σε σπηλιές, κι είχαμε για τροφή μας χόρτα και ακρόδρυα (π.χ. Αμύγδαλα, κάστανα κ.α.). Αφού πέρασε καιρός, βλέπω κάποια μέρα τον αδελφό μου να μαζεύει χόρτα. Και ξαφνικά – σαν να έβλεπε κάτι φοβερό – να κάνει το σταυρό του και μ' ένα πήδημα, να χώνεται στη σπηλιά. Παραξενεύτηκα και πήγα κρυφά να δω γιατί φοβήθηκε. Μα τι ν' αντικρίσω! Μπροστά μου βρισκόταν ένας σωρός χρυσά φλουριά. Έκανα το σταυρό μου, έβγαλα το ράσο μου και τ' άπλωσα στη γη. Το γέμισα όσο μπορούσα να σηκώσω και χωρίς να μιλήσω στον αδελφό, ξεκίνησα για την πόλη. Εκεί αγόρασα μια ωραία περιοχή με νερά και δέντρα, έχτισα εκκλησία με κελλιά, νοσοκομείο, ξενοδοχείο και ότι άλλο χρειάζεται ένα κοινόβιο. Ύστερα έβαλα σ' αυτό αδελφούς και προεστώτα, που του έδωσα χίλια φλουριά, ενώ τα υπόλοιπα τα μοίρασα στους φτωχούς. Για τον εαυτό μου δεν κράτησα τίποτα, ούτε ένα δηνάριο. Ούτε ξόδεψα κάτι για φαγητό και καλοπέραση. Όλο το χρυσάφι ξοδεύτηκε για τις οικοδομές ή μοιράστηκε στους φτωχούς. Επιστρέφοντας στην έρημο για να συναντήσω τον αδελφό μου, με πείραξε λογισμός υψηλοφροσύνης, ότι εγώ έκανα έργο θεάρεστο, ενώ ο αδελφός ζημιώθηκε, γιατί δεν οικονόμησε καλά το χρυσάφι που βρήκε.
Ενώ συλλογιζόμουν αυτά, βλέπω ξαφνικά μπροστά μου τον ίδιο άγγελο, που μας συνόδευσε όταν πρωτοήρθαμε στην έρημο. «Γιατί κενοδοξείς;» μου λέει. «Γιατί είσαι αυτάρεσκος; Να ξέρεις πως όλος ο κόπος και ο μόχθος σου για τις οικοδομές και τις ελεημοσύνες δεν συγκρίνονται με το πήδημα που έκανε ο αδελφός σου, καταφρονώντας το χρυσάφι, για να φυλάξει τη θεϊκή εντολή. Εκείνος ευαρέστησε το Θεό με την τέλεια ακτημοσύνη, ενώ εσύ φρόντισες ν' αρέσεις στους ανθρώπους. Γι' αυτό η πράξη εκείνου είναι ασύγκριτα πιο θεάρεστη. Κι επειδή καυχιέσαι μάταια, δεν θ' αξιωθείς να δεις το πρόσωπο του ούτε θα συνομιλήσεις πια μαζί του, αν δεν κλάψεις επτά εβδομάδες με πολλή ταπείνωση».
Αυτά είπε ο άγγελος κι έγινε άφαντος. Εγώ τότε πήγα στη σπηλιά του αδελφού, αλλά δεν τον βρήκα. Τον αναζητούσα στην έρημο μια εβδομάδα με φωνές και δάκρυα. Τέλος, ακούω τη φωνή του αγγέλου να μου λέει: «Πήγαινε στην Έδεσσα, ανέβα στο στύλο του αγίου Γεωργίου, κι εκεί μετανόησε θερμά μέχρι να σ' ελεήσει ο Κύριος».
Άφησα λοιπόν με λύπη και δάκρυα την κατοικία μου στην έρημο, ήρθα εδώ κι ανέβηκα σε τούτο το στύλο, όπου συμπλήρωσα σαρανταεννιά χρόνια. Σ' όλο αυτό το διάστημα πολεμήθηκα πολύ από τους λογισμούς και τους δαίμονες, αλλά τον πεντηκοστό χρόνο, τη νύχτα της Αναστάσεως, έλαμψε στην καρδιά μου ένα γλυκύτατο φως, που σκόρπισε τα νέφη των παθών. Πέρασα όλη εκείνη τη νύχτα με δάκρυα κατανύξεως. Την τρίτη ώρα της ημέρας, ενώ προσευχόμουν, έρχεται πάλι ο άγγελος και μου λέει: «Η ειρήνη του Θεού και η σωτηρία μαζί σου». Εγώ διαμαρτυρήθηκα: «Γιατί μ' εγκατέλειψες; Γιατί με χώρισες από τον αδελφό μου και πέρασα τόσα βάσανα;» «Για την υψηλοφροσύνη σου», αποκρίθηκε ο άγγελος. «Για την κατάκριση και την εξουθένωση του αδελφού σου. Μπορεί να μην εμφανιζόμουν, αλλά ποτέ δεν σ' άφησα μόνο. Στεκόμουν εδώ και σε φύλαγα, καθώς με πρόσταξε ο Κύριος. Τώρα όμως, επειδή ταπεινώθηκες, σε θυμήθηκε ο Χριστός και μ' έστειλε να' μαι μαζί σου φανερά για πάντα. Και σου δίνει το χάρισμα να διακρίνεις τους δίκαιους από τους αμαρτωλούς και να προβλέπεις τα μέλλοντα. Ζει και ο αδελφός σου, αλλά φρόντισε να ενωθείτε στην ουράνια βασιλεία».