Ο Άγιος Βησσαρίων Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης (15 Σεπτεμβρίου)

Αφιερώνεται με πατρική αγάπη, στο γιο μου Βησσαρίωνα.

«Υιέ, τίμα τον Κύριον και ισχύσεις.» (Παροιμ. 7, 1).

Ένας γνωστός, άγνωστος άγιος.

Πασίγνωστος, ο άγιος Βησσαρίων, στη Θεσσαλία – Ήπειρο – Στερεά Ελλάδα – Ιόνια νησιά, ακόμα και στην Ούγγροβλαχία (Ρουμανία), όπου έφτασε η Θαυματουργική του χάρη, άγνωστος όμως σε πάρα πολλούς χριστιανούς τής υπόλοιπης Ελλάδας, Το ανά χείρας συνοπτικό συναξάρι του επιθυμεί και επιχειρεί:
να τον γνωρίσει σ’ εκείνους πού τον αγνοούν, να τον Θυμίσει σ’ όσους ήδη τον γνωρίζουν, και σ’ όλους να τονίσει πως «θαυμαστός ο Θεός εν τοις αγίοις αυτού» (Ψαλμ 67,36)

Ο άγιος Βησσαρίων γεννήθηκε στην Πύλη ή Μεγάλη Πόρτα ή Πόρτα Παναγιά Τρικάλων της Θεσσαλίας το 1490.

Πανέξυπνος ο μικρός Βησσαρίων και γεμάτος αγάπη για το Θεό και την εκκλησία Του, σε ηλικία (10) δέκα μόλις ετών, κατεβαίνει στα Τρίκαλα και γίνεται μαθητής ενός αγίου Γέροντα. του Μητροπολίτη Λαρίσης Μάρκου, εγκαταλείποντας: γονείς (το Σωτήριο και τη Μαρία), αδέλφια, σπίτι, συγγενείς, φίλους, παιχνίδια, “απολαύσεις” της ζωής Πόσο πολύ πρέπει να αγαπούσε τον Χριστό ο μικρός Βησσαρίων!

Εμείς ως γονείς.

Αλήθεια, τα δικά μας παιδιά, αγαπάνε τον Χριστό τόσο όσο ο μικρός Βησσαρίων;
Κι εμείς ως γονείς τι κάνουμε γι’ αυτό;

Εμείς θα δίναμε την ευχή μας στα παιδιά μας, όπως έκαναν οι γονείς του μικρού Βησσαρίωνα, όταν εκείνα αποφάσιζαν να αφιερωθούν στο Θεό ή θα τα αποτρέπαμε από κάτι τέτοιο; Και, τι θα είχαμε ν’ απαντήσουμε στον Χριστό όταν εκείνος μας ρωτούσε: «Γιατί δεν αφήσατε τα παιδιά σας να έλθουν σε μένα;
Δεν γνωρίζατε ότι σ’ αυτά ανήκει ή Βασιλεία των Ουρανών;» (Μαρκ.10,14).
Μακάρια τα παιδιά που από μικρά έχουν ζήλο Θεού.
Ευλογημένοι οι γονείς που απέκτησαν τέτοια βλαστάρια.
Τρισευλογημένοι εκείνοι που ανατρέφουν τα παιδιά τους «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου» (Εφεσ. 6,4).

Υπακοή σε πνευματικό.

Αν και παιδί ακόμη ο Βησσαρίων είχε γεροντική φρονιμάδα να ψάξει, να βρει και να υποταχθεί σε πνευματικό πατέρα οδηγό πεπειραμένο που να τον κατευθύνει σωστά στο δρόμο του Θεού, γλιτώνοντάς απ’ τις παγίδες του μισάνθρωπου και ανθρωποκτόνου δαίμονα.
«Και τον πνευματικό του:
-Τον αγαπούσε βαθειά.
-Του είχε απόλυτη εμπιστοσύνη.
-Τού έκανε υπακοή σε όλα.
-Του έλεγε σε όλα την αλήθεια.
-Δεν του έκρυβε κανένα λογισμό.
-Δεν του αντιμιλούσε ποτέ σε τίποτε.
-Πίστευε, ότι υπακούοντας σ’ αυτόν, υπακούει στον ίδιο τον Χριστό.»
Και έτσι πρόκοβε πνευματικά ο Άγιος.
Εμείς;

Επίσκοπος ετών 27.

Ναι, 27 μόλις ετών (!), εκτιμώντας τον ζήλο του, την υπακοή και τα υπόλοιπα χαρίσματα τού αγίου, ο πνευματικός του Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης Μάρκος, (τότε ή Λάρισα ήταν Αρχιεπισκοπή με (7) επτά επισκοπές στη δικαιοδοσία της) και αφού τον έχει ήδη κάνει διαδοχικά μοναχό, διάκονο και πρεσβύτερο, τον χειροτονεί το 1517 επίσκοπο ‘Ελασσώνος και Δομενίκου.

Στην Ελασσώνα όμως δεν τον δέχθηκαν, επειδή τον επίσκοπο τους ήθελαν να τούς τον στέλνει το Πατριαρχείο τής Κωνσταντινούπολης και όχι ο Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης, Γι’ αυτό οι κάτοικοι τής Ελασσώνας δημιουργούν επεισόδια σε βάρος του, τον κυνηγούν και τον κατατρέχουν.. Η αντίδραση του αγίου: Αδιαφορεί για την εξουσία, φροντίζει για την ενότητα της Εκκλησίας. Μιμείται τον άγιο Γρηγόριο το Θεολόγο και χωρίς θυμούς, πικρίες και ψυχοφθόρους δικαστικούς αγώνες, αποχωρεί από τον επισκοπικό του θρόνο για να επέλθει ή ειρήνευση στην τοπική ‘Εκκλησία κι επιστρέφει στον πνευματικό του πατέρα.
Πρώτη προτεραιότητα του αγίου ήταν ή ενότητα και ή ειρήνη τής ‘Εκκλησίας.
Μήπως Θα έπρεπε αύτη να ήταν και για μάς σήμερα, κληρικών και λαϊκών, η κύρια μέριμνα μας;

Υπομονή – Μακροθυμία – Ανεξικακία.

Το 1521 όμως, διαδέχεται ως Αρχιερατικός Επίτροπος, στον επισκοπικό θρόνο Σταγών (Καλαμπάκας) τον Θανόντα επίσκοπο Νικάνορα.Ο λαός τής Καλαμπάκας γνωρίζοντας το ποιον του άνδρα τον καλοδέχεται και ο άγιος ποιμαίνει θεοφιλώς το λογικό ποίμνιο πού του εμπιστεύθηκε ο Κύριος (μεριμνώντας ιδιαίτερα για τις Μονές των Μετεώρων), για (6) έξι συναπτά χρόνια αν και όχι πάντα χωρίς πειρασμούς και δυσχέριες.
Ένας δύστροπος και εριστικός ιερέας ο Δομέτιος, του δημιουργεί προβλήματα, τον συκοφαντεί, τον σέρνει ακόμη και στα δικαστήρια. ‘0 άγιος γνωρίζει τον λόγο του Κυρίου: «Εν τω κόσμω θλίψιν έξετε άλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον» (Ίωάν, 16,33).
Γνωρίζει πως «διά πολλών θλίψεων δει εισελθείν εις την Βασιλείαν του Θεού»(Πραξ. 14,22)
Και γι ‘ αυτό ο άγιος επίσκοπος ανεξικακεί, μακροθυμεί, υπομένει, συγχωρεί και ειρηνεύει, μιμούμενος τον τέλειο αρχιποιμένα, τον Κύριο και Θεό μας πού από τον Σταυρό επάνω συγχωρεί τούς σταυρωτές του λέγοντας: .Πάτερ, άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι. (Ίωάν, 23,24).
Εμείς άραγε πώς αντιμετωπίζουμε εκείνους πού μας στεναχωρούν;

0 λύχνος επί της λυχνίας.

Όταν το 1527, ο Κύριος καλεί κοντά Του, τον πνευματικό πατέρα του αγίου, Μητροπολίτη Λαρίσης Μάρκο. ο άγιος ψηφίζεται, με τη θέληση κλήρου και λαού, Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης ως Βησσαρίων ο Β.
«Σαν λυχνάρι Του ο Θεός ανάβει τον αρχιερέα και τον τοποθετεί στην λυχνία Του (Όχι για να περηφανεύεται αλαζονικά δαιμονικά, ζαλισμένος από το ύψος της θέσης του αλλά…).
Για να φωτίζει την ‘Εκκλησία Του, με το καλό έργα του και τη διδασκαλία Tου.
Για να βλέπει ο κόσμος την ακτινοβολία του και να δοξάζει τον Θεό, τον Πατέρα των Φώτων»
Το γνωρίζει αυτό ο Βησσαρίων και μοχθεί να φανεί άξιος της κλήσης και τής τιμής πού του έγινε.
Ας προσευχόμαστε να το θυμόνται αυτό και οι επίσκοποί μας σήμερα.

Άξιοι συνεργάτες.

Πρώτη του προτεραιότητα ως Αρχιεπισκόπου είναι ή εκλογή ικανών, ανεπίληπτων, συνετών, ειρηνικών, εργατικών, συνεργατών – επισκόπων. Oταν τούς επιλέγει, τούς παίρνει μαζί του στα Τρίκαλα, όπου μεταφέρει την έδρα της μητρόπολης του. Όλοι μαζί πλέον, σαν μιά οικογένεια: ζουν στην μητρόπολη,
έχουν τα πάντα κοινά, διαθέτουν τα πάντα για ελεημοσύνη, είναι αγαπημένοι και μονιασμένοι, συμβουλεύονται ο ένας τον άλλον για κάθε Θέμα πού προκύπτει. Συνεργάζονται άψογα, τέλεια, δηλαδή χριστιανικά και τα αποτελέσματα φαίνονται άμεσα.

Στα ίχνη του Ιωάννη του Ελεήμονα.

Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης πλέον ο Βησσαρίων και μπροστά του ανοίγεται ένα ευρύ πεδίο κοινωνικής δράσης Ασκεί νυχθημερόν τα (7) επτά έργα της υλικής ελεημοσύνης Δηλαδή:

Τρέφει τους πεινασμένους.
Ποτίζει τους διψασμένους.
Φιλοξενεί τους ξένους.
Ντύνει τους γυμνούς.
Επισκέπτεται τους αρρώστους.
Φροντίζει για τους Φυλακισμένους και για όσους έχουν ανάγκη.
Ενταφιάζει πρόθυμα και αγόγγυστα τους φτωχούς όταν εκείνοι πεθαίνουν.
Αυτό ήταν το κοινωνικό έργο του αγίου.
Η δική μας σήμερα κοινωνική προσφορά ποία είναι άραγε;

Πνευματική ελεημοσύνη.

Παράλληλα ο άγιος εξασκεί και τα (7) επτά έργα τής πνευματικής ελεημοσύνης ή όποια είναι ανώτερη της υλικής, δηλαδή:
Προσκαλεί σε μετάνοια τούς αμαρτωλούς.
Κηρύττει την πίστη στους αμαθείς και ανίδεους.
Συμβουλεύει τούς αμελείς και τεμπέληδες στα πνευματικά.
Παρακαλεί το Θεό υπέρ της σωτηρίας του σύμπαντος κόσμου.
Παρηγορεί τούς πονεμένους και απελπισμένους.
Συγχωρεί εκείνους πού τον αδικούν.
Υπομένει τις Θλίψεις και τις αρρώστιες, δίνοντας παράδειγμα ιώβειας υπομονής σε όλους μας.
Σ’ αυτά τα έργα οφείλουμε να καταγινόμαστε κι εμείς αν θέλουμε να βρούμε έλεος και χάρη παρά Θεού.

Ταπείνωση.

Οι σωματικοί κόποι ταπεινώνουν το σώμα.«Και όταν ταπεινώνεται με επίγνωση το σώμα, ταπεινώνεται και η ψυχή». Γι’ αυτό «ταπεινωθείτε ενώπιον του Κυρίου και υψώσει υμάς» (Ιακ.4,10).

Ας ταπεινωθούμε, λοιπόν, όπως ταπεινωνόταν και ο άγιος Βησσαρίων , ο οποίος αν και ήταν δεσπότης, περιποιόταν ο ίδιος τούς αρρώστους και μόνος του έπλενε τα βρώμικα και “κοπρισμένα” ρούχα τους, κατά τις βραδινές μάλιστα ώρες για να μην τον δει κανείς, επαινέσει το έργο του και έτσι χάσει την ανταμοιβή πού επιφυλάσσει για τούς ακενόδοξους και σπλαχνικούς ο αγωνοθέτης Κύριος μας; ο όποιος έχει πει: «σου δε ποιούντος ελεημοσύνην, μη γνώτω ή αριστερά σου τι ποιεί ή δεξιά σου, όπως n σου η ελεημοσύνη εν τω κρυπτώ και ο πατήρ σου ο βλέπων εν τω κρυπτώ αποδώσει σοι εν τω φανερώ. (ΜατΘ. 6,4).

«Αιχμαλώτων ελευθερωτής»

Ως καλός ποιμένας ο άγιος φροντίζει:

-κι ελευθερώνει τις ψυχές των ανθρώπων πού του έχει εμπιστευθεί ο Θεός, αρπάζοντας τες από την αγκαλιά του αόρατου εχθρού, του δαίμονα.

-άλλά και γλιτώνει ανθρώπους από τα νύχια του ορατού εχθρού, του Τούρκου κατακτητή.

Κάποτε οι Τούρκοι είχαν συλλάβει (40) σαράντα αιχμαλώτους και τούς έκλεισαν στο φρούριο τής Λάρισας -Άμεσα ενεργεί ο σπλαγχνικός και δραστήριος ποιμένας. εξαγοράζει τούς σκλάβους και τούς ελευθερώνει Κι αυτό γινόταν συχνά, διότι ο Τούρκος όποτε ήθελε άρπαζε και πουλούσε ως δούλους όσους άνδρες, γυναίκες και παιδιά ήθελε.

Γεφυροποιός.

Μεγάλο και το εθνικά έργο του αγίου. Κατά την Τουρκοκρατία, Υπουργεία Πρόνοιας και Δημοσίων Έργων δεν υπήρχαν.

‘Η ‘Εκκλησία φρόντιζε για όλα αυτά. «Και έρχονται σήμερα οι άθεοι υλιστές και ρωτάνε τι έκανε η Εκκλησία τα χρόνια εκείνα!»

Έτσι ο άγιος μας, πέρα από τούς πνευματικούς δρόμους πού ανοίγει και τα πνευματικά γεφύρια πού χτίζει, για να περάσει στη σωτηρία ο ταλαιπωρημένος άνθρωπος τής εποχής του, φροντίζει να φτιάξει και δημόσια έργα, όπως δρόμους και γεφύρια (π.χ. Πορταικού, Σαρακίνας και άλλα) για να εξυπηρετούνται στις μετακιvήσεις και στις μεταφορές τους οι κάτοικοι τής Μητρόπολής του.

Ονομαστό και Θαυμαστό μέχρι και σήμερα είναι το γεφύρι πού έφτιαξε στη θέση .Κόρακα. για να διευκολυνθούν οι άνθρωποι στο πέρασμα του ‘Αχελώου ποταμού.

Κτίτορας μοναστηριού.

Φιλομόναχος από παιδί ο άγιος επιδιώκει και με την βοήθεια του Θεού κατορθώνει να κτίσει την δική του μοναχική φωλιά – ασκητική παλαίστρα.

Ανεγείρει, λοιπόν, το 1527 στις πλαγιές του Κόζιακα, σε υψόμετρο 700μ. και κοντά στη γενέτειρα του, μεγάλο και περίλαμπρο μοναστήρι, του Δούσικου, όπως ονομάζεται μέχρι σήμερα, με 366 κελλιά όσες και οι μέρες του χρόνου, όπου στεγάζει τα πνευματικοπαίδια του. Το μεγαλόπρεπο Καθολικό του, (ο κεντρικός ναός πού βρίσκεται στο μέσο της αυλής του μοναστηριού) είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Από εκεί και η προσωνυμία του άγιου, Βησσαρίων ο Β’ ο του Σωτήρος, για να διακρίνεται από τον άγιο Βησσαρίων τον Α’ τον ηγιασμένο.

Με σκοπό να συγκεντρώσει χρήματα για την αποπεράτωση του Θεάρεστου έργου του, ταξιδεύει (1529) στην Κωνσταντινούπολη και στην Ουγγροβλαχία (Ρουμανία).

Στο έργο της ανοικοδόμησης του μοναστηριού βοηθούν επίσης και ο αδελφός του αγίου, Ιγνάτιος, επίσκοπος Καπούας και Φαναρίου και ο ανεψιός του, Νεόφυτος ο Β’, ο και διάδοχος του κατόπιν, στην Αρχιεπισκοπή Λαρίσης .

«Κατά τον πολυκύμαντο μακραίωνα βίο της ή Μονή ανέπτυξε πλουσιότατη εθνική, κοινωνική και φιλανθρωπική δράση και εξελίχθηκε σ’ ένα σπουδαίο πνευματικό κέντρο με την βιβλιοθήκη της και τούς λογίους μοναχούς της. Στα ζοφερά χρόνια τής τουρκοκρατίας ίδρυσε ιατρείο και ανέλαβε την διεύθυνση τής Ελληνικής Σχολής στα Τρίκαλα». Στο μοναστήρι λειτούργησε και Κρυφό Σχολειό. «Απόφοιτοι του σχολείου αυτοί διακρίθηκαν αργότερα ως επιφανείς κληρικοί, δάσκαλοι του Γένους, αγωνιστές της Ελευθερίας».

Το ΄Αβατον.

Με εντολή του αγίου, ή Μονή είναι άβατος για τις γυναίκες.

Το 1740 όταν οι Πατέρες της Μονής έβαλαν μέσα στο μοναστήρι, τα γυναικόπαιδα των διπλανών χωριών , για να τα προφυλάξουν από τη δολοφονική μανία των ‘Αλβανών ληστών, έγινε τρομερός σεισμός και μια ξαφνική αστραπή έσχισε το κυπαρίσσι πού ήταν στο μέσον του μοναστηριού.

Άλλοτε πάλι, όταν μια Τουρκάλα αρχόντισσα Θέλησε να μπει στο μοναστήρι, έγινε σεισμός και σχίσθηκε το κάστρο απ’ έξω, ή δε Τουρκάλα πού έφυγε βρίζοντας, ξεψύχησε προτού προλάβει να πάει στα Τρίκαλα. Έτσι προστάτεψε το άβατο του μοναστηριού του ο άγιος.

Οφείλουμε όλοι να σεβόμαστε τις επιθυμίες των αγίων.

Στην αγκαλιά του Θεού.

O άγιός μας, όμως, από μικρός ήταν φιλάσθενος. Τυραννιόταν από χρόνια ασθένεια ή οποία και τελικά τον κατέβαλε. Αξιώθηκε όμως του προορατικού χαρίσματος και αφού προείδε τον Θάνατό του, συγκέντρωσε και συμβούλεψε κατάλληλα τούς υποτακτικούς του.

Έφυγε στον ουρανό, για να συναντήσει Αυτόν πού αγάπησε τόσο όσο τίποτε άλλο στην σύντομη επί γης παρουσία του, στις 15 Σεπτεμβρίου 1540, σε ηλικία 50 μόλις ετών. Τον ενταφίασαν στο ναό τού ‘Αγίου Νικολάου πού ο ίδιος είχε χτίσει.

Το 1798, ο τάφος του, βρέθηκε να ευωδιάζει, άλλά ήταν άδειος. Ένας Τούρκος έκλεψε και πούλησε σε Γάλλους παπικούς, το λείψανο τού αγίου.

Ευτυχώς βρέθηκε ή αγία κάρα του ή όποία και φυλάσσεται ως Θησαυρός πολύτιμος και πηγή δωρημάτων στο μοναστήρι του

Αστείρευτη πηγή Θαυμάτων.

α) Η λιτάνευση τής αγίας κάρας του:

– Σώζει από πανώλη (πανούκλα) άλλα και από την μάστιγα της ακρίδας την Ούγγροβλαχία (Ρουμανία).

– Από τη φοβερή πανώλη σώζει και την Φιλιππιάδα το Ν. Πρεβέζης. Από τότε τιμάται ως πολιούχος άγιος τής Φιλιππιάδας.

– Γλιτώνει από τη θανατηφόρα δυσεντερία τούς Καλαρήτες. ‘Αλλά, και πολλούς άλλους από πολλές αρρώστιες θεραπεύει.

– Σταματάει μακροχρόνια ανομβρία και αφορία της γης – Διασώζει, δυό φορές, το μοναστήρι του, από την καταστροφική μανία των Γερμανών κατακτητών.

Επίσης θαυματουργεί:

β)Η αγία ράβδος του, την βουτούν στο νερό και όσοι πίνουν απ’ αυτό το αγιασμένο νερό Θεραπεύονται από διάφορες ασθένειες από τις οποίες πάσχουν.

γ)Η άγία σιαγόνα του. Ένας πνευματικός ο Χρύσανθος, πού τη μετέφερε με πλοίο από την Κωνσταντινούπολη, κατά τη διάρκεια φοβερής τρικυμίας, για να γλιτώσει από βέβαιο πνιγμό, επικαλείται τη βοήθεια τού άγίου, βουτάει την άγία σιαγόνα του στα τρικυμισμένα νερά της Θάλασσας κι αμέσως γίνεται γαλήνη.

δ) Τα άγια άμφιά του.

Έτσι δοξάζει ο Θεός εκείνους πού τον δοξάζουν επί της γης. «Τούς δοξάζοντάς με δοξάσω» (Α’ Βασιλ. Β’32).

Πιστοί στη Θεσσαλία, την Ήπειρο, τη Στερεά Ελλάδα, τα νησιά τού Ιονίου, άλλά και την Ουγγροβλαχία (Ρουμανία), είδαν ζωντανή την δύναμη τού αγίου Βησσαρίωνα να τούς λυτρώνει «εκ παντοίων δεινών»,

κι έχουν πολλά να λένε για τι χάρη του. «Άγιε τού Θεού πρέσβευε στον Κύριο και Θεό μας και υπέρ ημών των αμαρτωλών».

Θαυμάτων συνέχεια.

Επίσης ο άγιος:

-γλιτώνει από βέβαιο πνιγμό ένα μικρό παιδί πού παρασύρθηκε από τα ορμητικά νερά του ποταμού καθώς τον περνούσε για να πάει φαγητό στο τσοπάνο πατέρα του. Παρουσιάζεται ο άγιος κατά την ώρα του κινδύνου στον μικρό, του δίνει την πατερίτσα του να πιαστεί και τον τρα6αει έξω -Έπειτα του λέει: «Πήγαινε στο σπίτι σου κι εκεί θα με βρεις». Το παιδί πήγε στο σπίτι του και ανεγνώρισε το σωτήρα του στην εικόνα του αγίου Βησσαρίωνα.

Ακόμα και οι Τούρκοι τιμούσαν τον άγιο Βησσαρίωνα, καθώς πολλούς πιστούς αγαρηνούς, πού με ασέβεια βλασφήμησαν κατά του αγίου, παραδειγματικά φοβέρησε και τιμώρησε.

Φανερώνεται επίσης σε θλιμμένους λαϊκούς και μοναχούς, σε ασθενείς, σε φυλακισμένους και τούς ενισχύει ποικιλοτρόπως.

Υποθήκες ζωής.

0 άγιος με τη διαθήκη του, το 1535τήν συνέταξε, παραγγέλνει προς τους πατέρες και αδελφούς τής Μονής του αλλά και προς όλους μας:

Έχετε αγάπη μεταξύ σας, την κορωνίδα όλων των αρετών, την πηγή και ρίζα και κορυφή πάντων των αγαθών.

Έχετε ομόνοια για να έχετε το Θεό ανάμεσα σας.

Γίνετε μιμητές και φίλοι και οπαδοί του Δεσπότη Χριστού.

Αντισταθείτε σ’ εκείνον πού μας πολεμάει νυχθημερόν με χίλιες δυό δια6ολές και ενέδρες.

Θυμηθείτε, «ο μεν γαρ καιρός ολίγος και οι κόποι πρόσκαιροι, αλλ’ οι στέφανοι και ή ουράνιος Βασιλεία αιώνιος».

Mελετάτε τις θείες γραφές.

Μη μνησικακείτε, μη ραθυμείτε, μη καταλαλείτε, μη φιλονικείτε, μη φιλοδοξείτε, μη φιλαργυρείτε, μη περηφανεύεστε, μη σκανδαλίζετε, μη θυμώνετε, μην αγαπάτε την πολυτέλεια και την πρωτοκαθεδρία, «ίνα και της βασιλείας των Ουρανών μέτοχοι γένησθε, και της xαράς των εκλεκτών αξιωθήτε εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών». Αμήν.